Een excursie met Kampergeul B.V.

(De wil van de mens en het water)                          

Op 21 oktober 2023 heeft een kleine delegatie van de OWG (Omgevingswerkgroep Well), aangevuld met geïnteresseerde mensen een excursie beleefd. Allen geïnteresseerd in de ontwikkelingen die te gebeuren staan én die ook al geschied zijn. De excursie vond plaats op de waterplas van het toekomstige Maaspark Well met fantastisch weer, net voordat op 23 oktober de eerste open verbinding ontstond tussen de voorhaven van het Leukermeer en de grote waterplas tot aan Aijen die door zandwinning is ontstaan. Ik schreef er al (gedeeltelijk) eerder over in een eerdere column. Bekijk dit filmpje hierin maar eens.

“BV Nederland” heeft al het zand (hard) nodig, nu de woningbouw weer een boost moet krijgen. Roel van Ark, projectleider bij Kampergeul B.V. (op de foto’s in het gele veiligheidshesje) heeft ons een keurige uitleg gegeven.

Voor de verdere beeldvorming van de excursie verwijs ik naar een 14-tal foto’s en plaatjes zeggen meer dan woorden, hoewel Roels woorden hout snijden:

“In 2003 gestart met de planontwikkeling van het project. Eerste inzet ging uit van realiseren Hoogwaterdoelstelling (7cm) conform Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - HWG Well-Aijen. Met Rijkswaterstaat-Maaswerken is hierover een overeenkomst gesloten. Vervolgens is het project doorontwikkeld tot Maaspark Well- deel Rivierverruiming. Hierover is een overeenkomst gesloten met de gemeente Bergen (2009 --> 2016). In 2013 waren de benodigde vergunningen onherroepelijk en zijn we in maart 2013 gestart met het project aan de Noordzijde (dassencompensatie gebied). Dit gebied is inmiddels gereed en ingericht. In 2017 was de 7 cm. hoogwaterdoelstelling overeenkomstig afspraak met RWS-Maaswerken gerealiseerd.

Enkele kenmerken van het project:

- oppervlakte totale project ca. 280 ha (exact 282 ha),

- te winnen delfstoffen 16,2 Mm3 (waarvan ca 80% industriezand - 20% grind),

- de ontgrondingsvergunning loopt tot eind 2029,

- na realisatie van het project Maaspark Well is een waterstandsverlaging van ca 26 cm (incl. 7 cm RWS) gerealiseerd,

- binnen het project is er veel aandacht voor (landschaps-)archeologie, o.a. in het gebied van de Kronkelwaard,

- in het gebied wordt in samenwerking met Stichting Das&Boom een dassenburcht verplaatst naar een kunstburcht op het schiereiland met een totale opp. van ca 40 ha.,

- project is budgettair neutraal, d.w.z. geen overheidsfinanciering,

- Kampergeul betaalt aan de gemeente Bergen afdrachten voor financiering van o.a. infrastructuur- en inrichtingsprojecten rondom Maaspark Well,

- Ter plaatse van De Kamp komt nog een Rode (bouw) ontwikkeling,

- De plannen aan de zuidoostzijde van het project worden aangepast zodat deze aansluiten op de plannen van de Groene Rivier,

- in de toekomst ca 100 ha recreatiefvaarwater en ca 150 ha natuur (natuurcorridor oost-west (maasduinen - Maas) en zuid-noord langs de Maas,

- in 2026 verleggen van een gasleiding die door project ligt (komt op de bodem van de plas),

- de winning is inmiddels gevorderd tot aan de Voorhaven, dit betekent dat de invaart naar de Voorhaven tijdelijk (tot 2026) is gesloten en dat de recreatievaart gebruik moet maken van de noordelijke project invaart,

- begin 2024 starten de werkzaamheden in het gebied ten zuiden van de Voorhaven met het afgraven van de bovenlaag en de aanleg van een geluidswal,

- Tevens worden de archeologische opgravingswerkzaamheden in het zuidelijke gebied opgestart.”

Aldus Roel van Ark, die er een interessante en leerzame excursie van maakte, gelardeerd met leuke en verfijnde humor. Super-bedankt kerel. 😊

Nu verder met mijn column en mijn visie. De subtitel van mijn column is ‘De wil van de mens en het water’. Dat kan zich lezen als de wil van de mens én de wil van het water. Het water ‘wil’ echter niets. De mens heeft het zo geduid. Het water IS … Natuur en de Natuur wil evenmin iets. Natuur is een wetmatigheid, een proces. Water wil dus niets, het kiest en zoekt ook niets. Als water op Aarde valt, stroomt het naar beneden via de meest logische weg. Een wetmatigheid. Een serie van opeenvolgende activiteiten waarbij het landschap zich aanpast en dat begon al heel lang geleden in de voorlaatste ijstijd, het geologische tijdvak ‘Saalien’ (240.000 jaar geleden). In deze contreien bevinden wij ons aan de zuidelijke rand hiervan en het landschap vanaf toen werd gevormd: een zacht glooiend landschap wat destijds in het prille voorjaar zeer waterrijk was en op het eind van de zomer behoorlijk droog. Ferme westenwinden vormden in de oostzijde van de Maas de rivierduinen. De ‘Maasduinen’.

Het lieflijk licht golvende landschap kende hier nog geen steilranden want de rivierklei vormde zich pas later in het laat-pleistoceen.
Dat zacht glooiend waterrijke landschap zien we over een paar jaar terug als het complete Maaspark Well door de mens ontwikkeld is. De grens van het Maaspark Well groeide de tijdslijn steeds meer richting Well zelf en de ‘Groene Rivier’ zal daar dan geheel op aansluiten. Het is de wil van de mens die er een win-win situatie van heeft gemaakt.

Het zou fijn zijn als de bedding van de Groene Rivier eveneens een zacht glooiend karakter zou krijgen waarbij er slechts één uitzondering is. En dat is de (inderdaad) natuurlijke ‘jonge’ steilrand-afslijting bij de sportvelden. Wat noordwestelijker zou een steilranddijk visueel niet ‘hinderen’. Voor al het overige zie ik een traditionele strakke dijk als een belediging voor het landschap, wat bovendien niet mooi aansluit op het glooiend geplande Maaspark zoals Kamergeul dat nu keurig uitvoert. Een strakke traditionele dijk laat zien dat wat de mens wil. Niet wat het water het ‘zou willen’. Mijn schets in de linkjes laat zien wat ik bedoel. Beetje wensdenken, verbeelding en logica. Maar dat is enkel zoals ik het (graag) zie. 😉 (bij interesse even klikken op de onderstrepingen)

Als laatste heeft Roel van Ark mij een paar interessante flyers toegezonden, die hier en hier te vinden zijn.
Een daarvan geeft een uitleg hoe de Kaliwaal 41 werkt.