Natuur en het Bewustzijn

Tijdens een verleden NOS-journaal van 20:00 uur op een druilerige avond in februari 2022 ontwaarde ik dat ‘IJsberen een verlaten dorp overnemen’:

“Een fotograaf uit Rusland heeft misschien wel de beste foto’s van zijn carrière gemaakt. Foto’s van een groepje ijsberen op een onbewoond eiland. De fotograaf vertelt er enthousiast over.”

De presentatrice en de weerman van het NOS-journaal schenen de foto’s leuk te vinden, hetwelk op hun gezicht duidelijk waar te nemen was. Ik kon er echter allerminst mee (glim)lachen. Voor de ‘aardigheid’ heb ik ook even op Facebook (Meta) gekeken: 265 pluimpjesduimpjes en 83 hartjes. Glimlachen, pluimpjesduimpjes en hartjes.
Ik begreep er niets van, zijn al die mensen zich niet bewust van wat er hier gebeurt? De foto’s.

Het mag er dan mogelijk wel ‘schattig’ uit zien, maar het is inderdaad verontrustend wat er allemaal aan het gebeurt met het veranderende klimaat en het daaruit voortvloeiende flora- en faunaleven; de biodiversiteit.

Het lijkt erop dat de overgrote meerderheid nog steeds niet beseft wat er aan de hand is.
Tal van mensen zijn hier dan ook niet mee bezig, omdat ze zich in armoede of in staat van oorlog of beleg bevinden. Begrijpelijk en niet kwalijk te nemen.

Onbegrijpelijk echter dat de gemiddelde sedentaire welvaartsmassa boter op het hoofd heeft. Gelukkig worden bossen weer aangeplant en in de afgelopen dertig jaar is er meer bos bijgekomen in Europa, maar … de kwaliteit van de bossen is dramatisch verslechterd.

Dat heeft weer gevolgen voor de bestrijding van klimaatverandering. Dit staat in een onderzoek van de Europese Rekenkamer naar het bosbeleid in de Europese Unie. De Europese Unie beschikt over bijna 180 miljoen hectare bos. De afgelopen dertig jaar is dat gebied met 10,2 miljoen hectare gegroeid. Maar van al die bossen is slechts 14% in goede staat. De rest van de bossen is in een ‘ontoereikende’ staat (54%) of zelfs in een ‘slechte’ staat (13%), lees hier verder in dit artikel.

Dit artikel dateert van anderhalf jaar eerder en als de halfblinde mobiele telefoon-spelende wandelaars in onze Wellse bossen enigszins naar de kwaliteit van de bomen en bossen kijken, vinden we hierin de bevestiging. En hier word je nog verdrietiger van. ‘Leuker’ kan ik het helaas niet maken, maar het is echter wél de realiteit.

Met name in deze milde winter floreerden mossen en laat dát nou precies de pioniers van het landleven zijn, met name de zogenaamde levermossen. De teruggevonden sporen worden 471 tot 473 miljoen jaar oud geschat. Soms vraag ik me af of het ecosysteem terug gaat naar een lang vervlogen tijd om zich te herschikken. De verniel- en hebzuchtige mens (ikke-ikke-ikke-hebbe-hebbe-hebbe) lijkt hier niet in te passen. De mens heeft de Natuur nodig, andersom is dat allerminst het geval. Integendeel zelfs!

Al dit wierp mij terug naar een tijd dat ik nog op de basisschool zat. Ik zal een jaar of 11 zijn geweest toen mijn Vader zaliger een wereldbol kocht en die je kon verlichten met een inwendige lamp. Daar kon je alle bossen op zien en die prachtige diepdonkergroene vlek in Zuid-Amerika vond ik prachtig én mysterieus. Mijn vader vertelde mij over dit enorme regenwoud en ik weet nog als de dag van gisteren dat mij dat heel erg verontrustte. Nu wisten alle andere mensen dat immers ook en ik werd tot tranen toe bang dat dat allemaal zou gaan verdwijnen.

Nadat mijn Vader in de 80-er jaren in plaats van al het Natuurschoon het weggesmeten vuil langs de weg ging fotograferen om aan te tonen hoe respectloos we met de Natuur omgingen heb ik na mijn 50^ste een soort van ‘gelatenheid’ gehad, daar toch alles naar de bliksem gaat. Ik was ervan overtuigd dat het mensdom het nooit zal leren.

Totdat een nieuwe generatie opstond, waar de grote verwende en veroordelende welvaartsmassa nog steeds niet goed naar wil luisteren. De gelukkig groeiende generatie (waarbij in verhouding ook een enkele vastgeroeste ouderling wakker wordt) is werk aan het maken van een toekomst die er mogelijk wat rooskleuriger gaat uitzien.

We zitten heel duidelijk in een ‘overgangsfase’ en heel misschien neemt de groei van de dystopie (een denkbeeldige samenleving met louter akelige kenmerken waarin men beslist niet zou willen leven) af. Een door de mens veroorzaakte dystopie is heel gemakkelijk bereikbaar, de tegenhanger daarvan (een utopie) echter nooit en te nimmer.

Toch gloort er stiekem hoop op een evenwichtigere wereld en zet het grote sterven van de biodiversiteit niet door. Dat kan enkel met een nóg groter Bewustzijn en een veel groter respect voor de Natuur. Het blijft echter ook de vraag of dat Bewustzijn (en respect) het wint van het gefrustreerde individu, casu quo de gefrustreerde massa.

Het lang geleden gevoel wat ik als 11-jarige jongen kreeg toen mijn Vader die verlichte wereldbol geleden voor ons kinderen kocht, is weer aanwezig.
Die enorme prachtige donkergroene vlek, nét als tal van andere donkergroene vlekken (tropische regenwouden) op Aarde nemen inmiddels desastreus af.
Mijn gevoel van 54 jaar geleden was helaas juist, maar toch …

Een positieve digitale wandelgang op Google onder de noemer ‘meer bewustzijn over de Natuur’ werkt enigszins hoopvol. De tv-serie ‘Scheefgroei in de Polder met Jeroen Pauw’ liet mij een redelijk gunstig toekomstperspectief zien over een jaar of 50; het Bewustzijn lijkt door te gaan zetten.

Begin dit jaar heb ik samen met Petra aandachtig gekeken naar de vierdelige tv-serie met Kefah Allush (De Oude Wereld, de dingen die voorbijgaan) die door Europa reist en wat een groener Europa betekent voor de gewone burger. Dat stemde mij positief, maar het heeft helaas tijd nodig … en of we die tijd nog hebben, vraag ik me stellig af.

Ik kan het enkel hopen en met dat wat ik naast de stervende bossen óók van hier vlakbij zie, zie ik hier in Well enkel en alleen maar meer vergroening met bloemen en waardering voor de Natuur. Het blijft een Maasparel die steeds meer gaat fonkelen.

Een utopie? Onmogelijk … en toch beleef ik het en droom ervan: